De Philip Bloemendal Prijs voor jonge talentvolle journalistieke presentatoren in de media, die op 13 december 2018 voor de negen keer werd uitgereikt, is gewonnen door RTL-correspondent Saskia Houttuin. In het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid ontving zij uit handen van cabaretier en woordkunstenaar Wim Daniëls een cheque ter waarde van 3.500 euro, te besteden aan een opleiding om zich verder te professionaliseren in het vakgebied.
Uit het juryrapport:
als correspondent Afrika voor RTL Nieuws vanuit Nairobi in Kenia geeft Saskia Afrika een gezicht. Zo maakt ze, vrijwel altijd alleen, korte achtergrondreportages in een nieuwsprogramma waarin ze veelal mensen introduceert waarmee je je als kijker kunt identificeren. Script, beeld, geluid, interviews en stand up presentatie, allen met groot vakmanschap gemaakt. Met heldere teksten en goede beeldvoering vertelt Saskia het verhaal. Als Saskia zichzelf in beeld brengt is ze innemend en overtuigend. Om zo, solo opererend, je eigen stem en stijl te vinden is bijzonder knap. De duiding in haar presentatie wordt opgebouwd met begrijpelijke taal die goed te volgen is voor iedere kijker. Onder moeilijke condities maakt Saskia heldere keuzes. De jury is dan ook van mening dat hier een uitstekende vakvrouw met een belangrijke taak bezig is.
De jury, bestaande uit Jan Westerhof (voormalig directeur Radio NPO), Suzanne Bosman (Radio1, EenVandaag), Sofie van den Enk (KRO, winnaar Philip Bloemendal Prijs 2008), Antoin Peeters (presentator RTL Nieuws) en Eva Cleven (winnaar Philip Bloemendal Prijs 2016) koos begin november unaniem uit 23 aanmeldingen drie genomineerden; Sahil Amar Aissa (presentator, columnist en acteur bij o.a. BNNVARA en KRO-NCRV), Saskia Houttuin (Correspondent Afrika bij RTL Nieuws) en Charlotte Nijs (presentatrice Hart van Nederland bij SBS6).
De Stichting Philip Bloemendal Fonds, opgericht in november 2001, heeft zich met deze tweejaarlijkse stimuleringsprijs ten doel gesteld het doorgeven van kwaliteitsbesef aan nieuwe generaties journalistieke presentatoren. Effectief en zorgvuldig taalgebruik is hierbij een belangrijk criterium. Eerdere winnaars waren Brecht van Hulten (2002), Lucella Carasso (2004), Wouter Zwart (2006), Sofie van den Enk, (2008), Ajouad el-Miloudi (2010), Luuk Ikink (2012), Arman Avsaroglu (2014) en Eva Cleven (2016).
Naast Beeld en Geluid als vaste partner van het bestuur en de prijs, wordt de prijsuitreiking ondersteund door de gemeente Hilversum en United.
Het juryrapport (alle genomineerden)
Saskia Houttuin (RTL Nieuws) Het beeld van Afrika in Europa wordt vooral bepaald door de schier eindeloze stroom vluchtelingen, die in wrakke bootjes met groot gevaar voor eigen leven de overtocht naar Europa maken. Het is om wanhopig van te worden als je ziet wat er in Afrika aan de hand is, de honger, de droogte, de verschrikkelijke epidemieën en het gruwelijke geweld. Saskia Houttuin werkt sinds begin dit jaar als correspondent Afrika voor RTL Nieuws vanuit Nairobi in Kenia. Ze publiceerde over Afrika, in onder meer Vrij Nederland en ze maakte voor Bureau Buitenland op NPO Radio 1 reportages voor de VPRO. Ook werkte ze voor de Franstalige redactie van de Wereldomroep.
Het belangrijkste dat Saskia doet, is dat ze Afrika een gezicht geeft. Heel letterlijk. Of beter, gezichten. Ze introduceert mensen waar je je als kijker mee kunt identificeren. Boeren, handelaren, consumenten met hun dagelijkse zorgen, met oplossingen en oplossinkjes. Politici die met maatregelen grip op de levenscondities proberen te krijgen. Het gaat over grote problemen, de vervuiling door plastic, het grote gebrek aan water, een plaag die de maisteelt decimeert. Zelfs het gruwelijke verhaal over zelfmoordcommando’s wordt invoelbaar gemaakt door het persoonlijk relaas van een jonge vrouw die bestemd is om zich met baby op te blazen op een drukke markt. Het zijn korte achtergrondreportages in een nieuwsprogramma die Saskia vrijwel altijd in haar uppie maakt. Script, beeld, geluid, interviews en stand up presentatie. Met heldere teksten en goede beeldvoering vertelt Saskia het verhaal. Tekst en beeld sluiten perfect aan. Als Saskia zichzelf in beeld brengt is ze innemend en overtuigend. Het oogt simpel, maar het is met groot vakmanschap gemaakt. Ze toont de dagelijkse realiteit die hard is, maar waar ook enig perspectief in doorschemert. Om zo, solo opererend, je eigen stem en stijl te vinden is bijzonder knap. Daarbij weet ze met haar taalgebruik de toon aan te slaan die past bij een nieuwsrubriek. Het verhaal van een individu wordt onderdeel van het grote nieuws. De duiding in haar presentatie wordt opgebouwd met begrijpelijke taal die goed te volgen is voor iedere kijker.
Onder moeilijke condities maakt Saskia heldere keuzes, de jury is van mening dat hier een uitstekende vakvrouw met een belangrijke taak bezig is.
Sahil Amar Aïssa (presentator, columnist en acteur bij o.a. BNNVARA en KRO-NCRV) De eerste gedachte als je Sahil Amar Aïssa voor de camera aan het werk ziet is, ‘wat is dit een natuurtalent’. Twinkeling in de ogen, goede teksten en een innemend gevoel voor humor, waarbij hij zichzelf niet ontziet. Met schijnbaar groot gemak maakt hij zware onderwerpen lichter en daarmee inzichtelijk. Uit de mond van Sahil komen geen grote woorden en geen ronkende teksten. Hij kan speels zijn als een jonge hond, maar interviewt hij een slachtoffer van loverboys, dan toont hij zijn gegeneerdheid en verlegenheid zonder de hoofdrol op te eisen. Praat hij met een man die ernstig verslaafd is aan cocaïne en GHB, dan stelt hij de geïnterviewde zo op zijn gemak dat die maximaal openhartig is over wat verslaving is. Zijn columns voor De Nieuwe Maan van de NTR zijn gedurfd, grappig en bloedserieus tegelijk. Sahil windt er geen doekjes, neemt conventies op de hak, zonder grof of beledigend te worden. Van hem pik je veel. Zwarte Piet en gelijkwaardigheid voor de Marokkaanse vrouw, Sahil schuwt de stevige discussiethema’s echt niet, en spreekt zich uit.
We luisteren naar een jonge man die veel te zeggen heeft. Die in zijn vlammende betoog, ondanks een enkele verspreking, nooit een onprettig gejaagde indruk maakt. Die in zijn toegankelijke articulatie niet plat wordt, en die originele woordvondsten inbedt in zijn verhaal. ‘De kleur van een piet boeit kinderen geen ene juten zak.’ Als hij zou werken aan zijn dictie, zou zijn zeggingskracht nog groter worden.
Hij toont zijn maatschappelijke engagement zonder zijn verwondering te verliezen, bij programma’s als Spuiten en Slikken, Serious Request en 3 op Reis Midweek van BNNVARA. Bij Jan Rijdt Rond van KRO-NCRV laat hij vermakelijke televisie zien die hilarische vormen aanneemt in de reportage over Sambalman, als hij zich laat verleiden tot het opeten van een op het oog onschuldig pepertje. Ook zijn proefondervindelijke reportage voor Spuiten en Slikken over het gevaar van energiedrankjes, gaat zozeer ten koste van zijn eigen gezondheid, dat je de neiging hebt tegen de televisie te roepen, ‘jongen, jongen, kijk toch een beetje uit’. Sahil is 26 jaar oud en pas drie jaar aan het werk als programmamaker, maar de jury weet het zeker, Sahil is een groot veelzijdig talent.
Charlotte Nijs (politiek verslaggever Hart van Nederland bij SBS6) Charlotte Nijs is politiek verslaggever van Hart van Nederland. Ze ‘is voor de duvel niet bang, een tikkie brutaal en durft van de gangbare paden af te wijken. Ze probeert op geheel eigen wijze de kloof tussen de politiek en de gemiddelde Nederlander te beslechten’. Aldus de aanbeveling van de hoofdredacteur. De jury is het helemaal met hem eens. Hoe doet ze dat? Door het politieke debat terug te brengen naar de menselijke maat. Geen grote complexe abstracte beleidsthema’s, maar gebeurtenissen in de politiek waarop de geïnterviewde politici worden uitgenodigd om in helder Nederlands te reageren. Ze doet niet cynisch over de politiek maar is kritisch op een ontwapenende manier. Je weet natuurlijk als kijker niet wat er allemaal in de montage gebeurt, maar het resultaat is politici die kort en bondig antwoord geven.
Ook als duider in de kruisgesprekjes met de presentatoren is Charlotte begrijpelijk en overtuigend. Haar stem en taalgebruik vallen samen met haar opdracht; inzicht geven in wat er op het Binnenhof in Den Haag gebeurt. Haar lichte accent stoort niet, integendeel, het draagt bij aan haar authenticiteit en het brengt haar dichterbij de kijker.
De gemeenteraadsverkiezingen zijn een lastig onderwerp voor landelijke media, in het verleden zijn ze vaak gepresenteerd als een politieke thermometer voor de politiek in Den Haag. Dat kan niet meer vanwege het succes van lokale partijen. Charlotte voelt dit goed aan, met de rubriek Verkiezingskoorts gaat ze op zoek naar lokale thema’s die ook interessant zijn voor een groter publiek. Zoals de bouw van een biovergister in Friesland. Het onderwerp brengt de plaatselijke politici in verlegenheid omdat ondanks alle bezwaren de grond al tien jaar geleden is verkocht en de vergunning ook al is afgegeven. Pijnlijk blootgelegd door mondige inwoners van het dorp.
Het interview met Geert Wilders smaakt naar meer. Het interview is voor Hart van Nederland kort en strak gemonteerd, je zou Charlotte iets meer ruimte gunnen om hier een gesprek neer te zetten.
De jury is van mening dat Charlotte als politiek verslaggever geen eenvoudige opdracht heeft binnen de programmaformule en met de doelgroep van Hart van Nederland, maar dat ze dat op geheel eigenwijze heel goed doet.